Έπιπλα Αρχεία - Μουσείο Εκπαίδευσης Αγίου Δημητρίου

Έπιπλα – Διακόσμηση Το πρώτο πρόγραμμα για τα σχολικά κτίρια εκπονήθηκε το 1859. Τα βασικά γνωρίσματα των σχολείων δεν άλλαξαν ουσιαστικά μέχρι σήμερα. Το σχολείο είναι μια σειρά κλειστών χώρων παραταγμένων κατά μήκος ενός διαδρόμου με την τάξη να αποτελεί τη βασική μονάδα δομής. Σε όλη την περίοδο από τότε μέχρι σήμερα, η υποδειγματική για την Ελλάδα σχολική αίθουσα περιλαμβάνει τα τραπεζοθρανία με τα καθίσματά τους, τα έπιπλα τακτοποίησης (ντουλάπια –βιβλιοθήκες) και την έδρα για το δάσκαλο τοποθετημένη πάνω σε ένα βάθρο. Ο εξοπλισμός συμπληρώνεται με μαυροπίνακα, χάρτες, εικόνες, διδακτικές επιγραφές για πειθαρχία και σεβασμό και καταλόγους με κανόνες σωστής συμπεριφοράς. Τα παλιά σχολικά θρανία ήταν ξύλινα, το κάθισμα ήταν ενσωματωμένο στο θρανίο και από κάτω υπήρχε ένα ράφι για να βάζουν τα παιδιά τα βιβλία. Τα πρώτα χρόνια το χρώμα ήταν μαύρο και αργότερα σκούρο πράσινο. Το ξύλο κυριαρχούσε σε όλη την επίπλωση. Το 1962 ιδρύεται ο Οργανισμός Σχολικών Κτιρίων (ΟΣΚ) και είναι υπεύθυνος για την κατασκευή σχολείων. Εκτός από το χτίσιμο είναι υπεύθυνος για την προμήθεια, αποθήκευση και διανομή του σχολικού εξοπλισμού. Τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του, 1962-67, προχωρεί στον εκσυγχρονισμό της επίπλωσης. Το μέταλλο παίρνει σιγά σιγά τη θέση του ξύλου. Τα θρανία αποκτούν μεταλλικό σκελετό και σταδιακά αλλάζουν μορφή. Γίνονται απλά και ευέλικτα, χάνουν όμως και αρκετά θετικά στοιχεία από την εργονομία τους. Οι ξύλινες ντουλάπες μετατρέπονται σε μεταλλικούς φοριαμούς και οι ξύλινες βιβλιοθήκες σε μεταλλικές. Το γκρι και το λαδί είναι τα χρώματα που κυριαρχούν. Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται όλο και πιο φωτεινά και χαρούμενα χρώματα. Σήμερα περιμένουμε από τις Κτιριακές Υποδομές Α.Ε. που ενσωμάτωσαν τον ΟΣΚ, να μας καταθέσουν τις προτάσεις τους για την κατασκευή και τον εξοπλισμό των σχολείων.

Το Ελληνικό κράτος , από το 1830 με το Εγχειρίδιο για τα αλληλοδιδακτικά σχολεία του Ι. Π. Κοκκώνη που γράφτηκε στην Αίγινα και με διάφορα άλλα Διατάγματα και κανονιστικά κείμενα, περιέγραψε με κάθε λεπτομέρεια τις προδιαγραφές του εξοπλισμού. Από τότε τα καθίσματα των μαθητών ονομάζονται θρανία. Οι ακριβείς διαστάσεις καθορίζονται στη βάση ανθρωπομετρικών δεδομένων. Στο σχήμα που ακολουθεί βλέπουμε ένα υπόδειγμα θρανίου του Υπουργείου Δημοσίας Εκπαιδεύσεως το 1911*.

Τα παλιά σχολικά θρανία ήταν ξύλινα και το κάθισμα ήταν ενσωματωμένο στο θρανίο. Στα μέσα της δεκαετίας του 60, με τον εκσυγχρονισμό της επίπλωσης τα θρανία αποκτούν μεταλλικό σκελετό. Στη συνέχεια αλλάζει ο σχεδιασμός και η εργονομία τους. Οι αλλαγές προχωρούν σταδιακά και φτάνουμε σιγά σιγά σε ένα απλό τραπέζι με καρέκλες. Τα θρανία που έχουμε στο Μουσείο είναι 10 με μεταλλικό σκελετό και ενσωματωμένο κάθισμα. Τα 7 μας τα έδωσε το 8ο Δημ. Σχ. Αγίου Δημητρίου και τα 3 το 11ο Δημοτικό. Επίσης άλλα 11 της δεκαετίας του 70 από το 1ο και το 10ο Δημ. Σχ. Αγ. Δημητρίου. *Οι πληροφορίες για την ιστορία των θρανίων είναι από το βιβλίο της Ελένες Καλαφάτη: Τα σχολικά κτίρια της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (1881-1929). Αθήνα 1988.