Εγκυκλοπαίδειες

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΡΓΟΤΑΞΙΑ: ΜΕΓΑΛΑ ΕΚΔΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑΗ απογείωση του εκδοτικού χώρου μέσα στη δεκαετία του 1920 σημαδεύτηκε από δύο εκδοτικά έργα τα οποία αποτελούν σταθμό στην εκδοτική ιστορία του ελληνικού κράτους. Πρόκειται για τη Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια του Πυρσού και το Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό Ελευθερουδάκη. Και τα δύο άλλαξαν τις διαστάσεις και την ποιότητα της βιβλιοπαραγωγής την Ελλάδα. Η δημιουργία τους ήταν αποτέλεσμα μιας επικής προσπάθειας, η οποία στηρίχτηκε αποκλειστικά σε ιδιωτικές εκδοτικές επιχειρήσεις. Και μόνο οι αριθμοί είναι χαρακτηριστικοί: το Λεξικό Ελευθερουδάκη ολοκληρώθηκε σε 12 τόμους, 10.000 σελίδες με 350.000 λήμματα και 30.000 εικόνες και συνεργάστηκαν 400 συγγραφείς. Η Εγκυκλοπαίδεια του Πυρσού είχε αντιστοίχως 24 τόμους με 23.000 σελίδες, 280.000 λήμματα και 35.000 εικόνες και εργάστηκαν σε αυτή 700 συγγραφείς. Επικεφαλής των γνωστικών τομέων των δύο εργοταξίων βρέθηκαν οι κορυφαίοι επιστήμονες και καλλιτέχνες, ενώ χρησιμοποιήθηκαν νέα τεχνικά μέσα (δημιουργία από τον Ελευθερουδάκη ολόκληρου εργοστασίου Γραφικών Τεχνών και βιβλιοδετείο, παραγγελία ειδικών χαρτιών, άλλα για τις εικονογραφήσεις και άλλα για τους χάρτες, ειδικών μελανιών κ.λπ.). Η Εγκυκλοπαίδεια του Πυρσού ακολούθησε το πρότυπο της Encyclopædia Britannica με αξεπέραστα αποτελέσματα. Κυκλοφόρησε σε 16σέλιδα τεύχη που δένονταν στη συνέχεια σε τόμους. Τα δύο έργα ολοκληρώθηκαν από το 1926 μέχρι το 1934 η Εγκυκλοπαίδεια του Πυρσού και από το 1927 μέχρι το 1931. Και τα δύο στηρίχτηκαν σε Ανώνυμες Εκδοτικές Εταιρίες, οι οποίες ιδρύθηκαν επί τούτου. Ο αναπόφευκτος ανταγωνισμός μεταξύ των δύο εκδοτικών έργων δημιούργησε περισσότερα προβλήματα στο εγχείρημα του Πυρσού, που ήταν ογκωδέστερο, αλλά δεν εμπόδισε την ολοκλήρωσή τους.Τη σειρά των μεγάλων εκδοτικών έργων ακολούθησε και ολοκλήρωσε, από το 1933, το Μέγα Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσας της Δημητράκου, το οποίο συγκέντρωσε σε ένα σώμα τη διαχρονική ελληνική γλώσσα. Και σε αυτό εργάστηκε πολυπληθές επιστημονικό προσωπικό με συντονιστές τους κορυφαίους γλωσσολόγους και παιδαγωγούς της Ελλάδας.Πηγή: Τσοκόπουλος Βάσια, (1997). Ιστορία της έκδοσης στην Ελλάδα 1830-1974. Αθήνα: Μια ερευνητική μονογραφία την οποία ανέθεσε το ΕΚΕΒΙ και αναρτήθηκε στον κόμβο του.